Poniżej pismo RKS do Szefa KAS ws. nierównego traktowania cywili i funkcjonariuszy w KAS.

Pan Marian Banaś

Szef Krajowej Administracji Skarbowej

Warszawa

W związku z przekazaniem do zaopiniowania projektów:

-        ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej,

-        rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wykazu chorób i schorzeń pozostających w związku ze służbą w Służbie Celno-Skarbowej

wyrażamy głębokie zdumienie oczywistym i bezsprzecznym dyskryminowaniem członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w Krajowej Administracji Skarbowej, z uwagi na:

-        brak objęcia takimi samymi regułami zaliczania schorzeń i chorób jak funkcjonariuszy celno–skarbowych tych członków korpusu służby cywilnej, którzy wykonują takie same zadania, jak funkcjonariusze KAS, zatrudnieni są na identycznie wyposażonych stanowiskach pracy i narażeni są w związku z tym na identyczne z tym związane schorzenia;

-        czterokrotnie dłuższy okres przedawnienia karania członków korpusu służby cywilnej (4 lata), niż zatrudnionych w KAS funkcjonariuszy celno-skarbowych (1 rok).

Jak wynika z projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie wykazu chorób i schorzeń powstałych w związku ze służbą w Służbie Celno-Skarbowej, do chorób zawodowych funkcjonariuszy zalicza się między innymi:

Z kolei w wykazie chorób i schorzeń, które istniały przed podjęciem służby, lecz uległy pogorszeniu lub ujawniły się w czasie trwania służby projektodawca zaliczył choroby (schorzenia):

 Nie rozumiemy i nie akceptujemy sytuacji, w której powyższe choroby i schorzenia mogą być zaliczane do chorób związanych ze służbą w Krajowej Administracji Skarbowej, natomiast nie mogą być uznane za choroby (schorzenia) zawodowe w przypadku członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS.

W związku z tym prosimy o odpowiedź na pytania:

1. Co jest powodem, że przewlekłe choroby układu ruchu powstałe w warunkach pracy w KAS (np. uszkodzenie krążka międzykręgowego czy przeciążeniowe zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa w związku z długoletnią pracą przy biurku czy na stanowiskach obsługi klientów), nie zostały uznane przez osoby odpowiedzialne za tworzenie prawa dotyczącego KAS – za choroby zawodowe w przypadku członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS?

2. Czy choroby kręgosłupa, bardzo często zdarzające się w przypadku wykonujących przez wiele lat pracę w pozycji siedzącej członków korpusu służby cywilnej, to są jakieś inne choroby, niż w przypadku funkcjonariuszy, mimo że ich powstanie jest lub może być spowodowane dokładnie tymi samymi czynnikami, jak w przypadku funkcjonariuszy?

3. Co jest powodem, że choroby narządu wzroku wywołane zawodowymi czynnikami fizycznymi (np. pracą przy obsłudze elektronicznych monitorów ekranowych), nie zostały uznane przez osoby odpowiedzialne za tworzenie prawa dotyczącego KAS – za choroby zawodowe w przypadku członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS? 

4. Czy utrata lub pogorszenie widzenia spowodowane wieloletnią pracą przy monitorze ekranowym i koniecznością ciągłego czytania akt wymiarowych, pism, itd. przez pracownika służby cywilnej jest jakąś inną utratą wzroku lub innym pogorszeniem widzenia, niż w przypadku funkcjonariuszy?

5. Co jest powodem, że choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy oraz przewlekłe, powtarzające się nieżyty jelit lub żołądka upośledzające stan odżywienia organizmu, spowodowane długotrwałą pracą w warunkach nadmiernego napięcia nerwowego i zwiększonej odpowiedzialności, nie zostały uznane przez osoby odpowiedzialne za tworzenie prawa dotyczącego KAS – za choroby zawodowe w przypadku członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS? Czy napięcie nerwowe pracownika związane z wykonywaniem obowiązków służbowych jest mniej ważne i nie skutkuje przez to chorobami, niż napięcie nerwowe funkcjonariusza? Czy „zwiększona odpowiedzialność” to domena jedynie funkcjonariuszy? Czy należy w związku z tym uznać, że członkowie korpusu służby cywilnej nie pracują w warunkach „zwiększonej odpowiedzialności” na żadnym stanowisku pracy?

6. Co to jest konkretnie „zwiększona odpowiedzialność” w przypadku funkcjonariuszy celno-skarbowych? Z czego ona wynika i jakie czynniki powodują, że ta sytuacja występuje?

7. Czy „zwiększona odpowiedzialność” nie dotyczy członków korpusu służby cywilnej? Jeżeli nie dotyczy, prosimy o uzasadnienie, dlaczego nie dotyczy?

8. Co jest powodem, że choroba wieńcowa serca, nadciśnienie tętnicze czy też nerwica wynikająca z „dużej odpowiedzialności”, nadmiernego napięcia nerwowego i nienormowanego czasu pracy, nie zostały uznane przez osoby odpowiedzialne za tworzenie prawa dotyczącego KAS – za choroby zawodowe w przypadku członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS? 

9. Czy zawał serca będący skutkiem stresu, bardzo dużej odpowiedzialności, nienormowanego czasu pracy i setek nadgodzin w przypadku członków korpusu służby cywilnej to jakiś inny zawał serca, niż w przypadku funkcjonariuszy?

10. Co jest powodem, że zapalenie mięśnia sercowego oraz zapalenie wsierdzia lub osierdzia (oraz ich następstwa) w przebiegu chorób infekcyjnych o etiologii wirusowej, bakteryjnej lub pasożytniczej nie mogły zostać uznane przez osoby odpowiedzialne za tworzenie prawa dotyczącego KAS za choroby zawodowe w przypadku członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS? Czy choroby wywołane bezpośrednim kontaktem z podatnikami (nie tylko na niezabezpieczonych szybami salach obsługi w urzędach skarbowych...) w przypadku członków korpusu służby cywilnej to jakieś inne choroby, niż w przypadku funkcjonariuszy?

Dla jasności: jesteśmy za tym, żeby wymienione wyżej schorzenia i choroby zostały uznane za choroby zawodowe, jeżeli tylko stwierdzone zostanie, że spowodowane były warunkami i przebiegiem służby. Zdajemy sobie też sprawę, że służba funkcjonariuszy celno-skarbowych związana jest z większą liczbą czynników chorobotwórczych. Jednak sytuacja, gdy takie same choroby i schorzenia, powodowane de facto tymi samymi czynnikami, w przypadku członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS nie są w tej samej formacji zawodowej uznawane za choroby zawodowe – to oczywista dyskryminacja pracowników KAS. Nie buduje to zaufania pracowników do kierownictwa KAS, świadczy też o niewątpliwym braku dbałości o nich lub dbałości rozumianej inaczej (gorzej), niż w przypadku funkcjonariuszy KAS. Na to zgody być nie może.

Powyższe zróżnicowanie praw cywili i funkcjonariuszy jest sprzeczne z uzasadnieniem wprowadzenia KAS, gdyż zawierało ono między innymi stwierdzenia, że jednym z powodów wejścia w życie KAS była „lepsza współpraca między sobą wszystkich organów administracji skarbowej” oraz „usprawnienie motywowania kadry”. O jakiej „lepszej współpracy między organami” można mówić, skoro nawet w tej samej jednostce organizacyjnej są lepsi (funkcjonariusze) i gorsi (pracownicy) – nawet wykonujące identyczne czynności służbowe? O jakim „usprawnieniu motywowania kadry” można mówić, skoro często wykonujący na identycznych stanowiskach pracy identyczne czynności funkcjonariusze i pracownicy są traktowani w przypadku wystąpienia takiego samego schorzenia odmiennie?

Powtarzamy – to dyskryminacja, która nie buduje prawidłowych i przyjaznych relacji pomiędzy funkcjonariuszami i cywilami, przez co wpływa lub może wpływać na antagonizmy między nimi.

W tych okolicznościach, niezależnie od odpowiedzi na powyższe pytania (w miarę możliwości popartych analizami i ekspertyzami), wnosimy o:

1)    nowelizację ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej poprzez dodanie w ustawie delegacji ustawowej ws. chorób zawodowych pracowników KAS, tak jak ma to miejsce w przypadku funkcjonariuszy KAS;

2)    niezwłoczne rozpoczęcie prac legislacyjnych mających na celu włączenie do katalogu chorób zawodowych członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS (co najmniej) tych samych chorób, które powstają w tych samych okolicznościach, a uznane są za choroby zawodowe w przypadku funkcjonariuszy KAS.

Powyższe okoliczności nie są jedynymi świadczącymi o dyskryminacji pracowników KAS w stosunku do funkcjonariuszy celno-skarbowych. Przedstawiony do zaopiniowania projekt zmiany ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej przewiduje określenie terminu przedawnienia karania dyscyplinarnego funkcjonariuszy KAS na 12 miesięcy od daty popełnienia czynu. O ile 12-miesięczny termin przedawnienia należy przyjąć z zadowoleniem, nie możemy zaakceptować sytuacji, w której termin przedawnienia karania dla członków korpusu służby cywilnej w KAS jest 4-krotnie dłuższy (!)

W związku z tym prosimy o odpowiedź na pytania:

1)    Kto jest autorem nowelizacji KAS dotyczącej określenia 12-miesięcznego okresu przedawnienia karania funkcjonariuszy KAS za czyny podlegające sankcjom dyscyplinarnym bez objęcia takim samym rozwiązaniem członków korpusu służby cywilnej? Jeżeli na ten temat sporządzono stosowne ekspertyzy i opinie, wnosimy o ich przekazanie.

2)    Co jest powodem, że przedawnienie karania dyscyplinarnego członków korpusu służby cywilnej nie ulega zmianie i ma nadal wynosić 4 lata, natomiast w przypadku funkcjonariuszy KAS ma wynosić 1 rok?

3)    Kto i dlaczego zdecydował, żeby w ramach tej samej formacji (KAS) funkcjonowały w zakresie przedawnienia karania inne, znacznie różniące się, okresy?

4)    Dlaczego nie podjęto równolegle inicjatywy ustawodawczej w celu skrócenia przedawnienia karania członków korpusu służby cywilnej do tego samego okresu, jak w przypadku funkcjonariuszy (art. 113 ust 5 ustawy o służbie cywilnej stanowi, że karalność przewinienia dyscyplinarnego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęły 4 lata)?

5)    Dlaczego w nowelizacji nie wprowadzono przepisu przejściowego odnoszącego się do określenia, które czyny mają być sankcjonowane według starych i nowych przepisów? Czy chodzi o ochronę osób, które naruszyły obowiązki w poprzednich okresach?

W tych okolicznościach, niezależnie od odpowiedzi na powyższe pytania, wnosimy o niezwłoczne rozpoczęcie prac legislacyjnych mających na celu skrócenie terminu karalności przewinień dyscyplinarnych popełnionych przez członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS do analogicznego terminu, jak w przypadku funkcjonariuszy KAS. Wniosek jest zasadny, bo nie jest nam znany żaden argument powodujący, że termin przedawnienia karania członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w KAS, miałby być dłuższy, niż w przypadku funkcjonariuszy celno-skarbowych.

Prosimy także o:

-        szczegółowe udzielenie odpowiedzi na powyższe pytania i ustosunkowanie się do treści konkretnych wniosków ws. zmian legislacyjnych (ze wstępnym podaniem treści pytań i wniosków przed odpowiedziami tak, żeby było wiadomo, do którego pytania i wniosku odnosi się odpowiedź);

-        udzielenie odpowiedzi w terminie 14 dni od daty niniejszego pisma tak, żeby udzielona odpowiedź mogła zostać wykorzystana przy formułowaniu opinii nt. aktów prawnych przedstawionych do zaopiniowania w trybie ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego.

Korespondencję w sprawie prosimy prowadzić pocztą elektroniczną z powołaniem się na numer niniejszego pisma.

z up. RKS, Przewodniczaćy Tomasz Ludwiński

Do wiadomości:

-        Pan Dobrosław Dowiat-Urbański, Szef Służby Cywilnej Szef Służby Cywilnej,

-        Pan Jerzy Wielgus, Przewodniczący Rady Sekretariatu Służb Publicznych NSZZ „Solidarność”.