Otrzymaliśmy do zaopiniowania poselski projekt ustawy dot. utworzenia funduszu na podwyżki w budżetówce od 1 lipca 2022 roku. Ustawa zakłada utworzenie nowego państwowego funduszu celowego, przeznaczonego na zwiększenie w roku 2022 funduszu wynagrodzeń w państwowych oraz samorządowych jednostkach budżetowych, a także na podwyższenie średniego wynagrodzenia nauczycieli od dnia 1 lipca 2022 r. oraz na pokrycie dodatkowych kosztów z tym związanych (pochodne od wynagrodzeń). Powodem wprowadzenia proponowanego rozwiązania jest olbrzymia inflacja w roku 2022, która spowodowała istotne obniżenie realnego wynagrodzenia pracowników państwowej i samorządowej sfery budżetowej, w tym nauczycieli. Sprawne realizowanie zadań państwa i samorządu terytorialnego, a także realizowanie tych zadań na właściwym wysokim poziomie, wymaga zatrudnienia w administracji państwowej i samorządowej wysoko wykwalifikowanej kadry pracowników i utrzymania tej kadry w administracji. (z uzasadnienia projektu).

Ustawa z dnia ........ 2022 r. o Specjalnym Funduszu Wynagrodzeń oraz o zmianie niektórych innych ustaw

Art. 1. 1. Tworzy się Specjalny Fundusz Wynagrodzeń, zwany dalej „Funduszem" który ma na celu:
1) zwiększenie w roku 2022 wydatków na wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych, o których mowa w art. 11 i 12 ustawy z dnia 27 sierpnia o finansach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 305, z późn. zm.);
2) sfinansowanie zwiększenia od dnia 1 lipca 2022 r. średniego wynagrodzenia nauczycieli ustalanego w sposób określony w art. 30 ust. 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, z późn. zm);
3) zwiększenie w roku 2022 wydatków na wynagrodzenia w samorządowych jednostkach budżetowych, o których mowa w art. 11 i 12 ustawy o finansach publicznych, innych niż wymienione w pkt 2.
2. Fundusz jest państwowym funduszem celowym, którego dysponentem jest minister właściwy do spraw finansów publicznych.
Art. 2. 1. Przychodami Funduszu są:
1) wpływy z podatku od towarów i usług, o którym mowa w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685) w kwocie odpowiadającej kwocie wpływów z podatku od towarów i usług przewyższającej kwotę dochodów budżetu państwa z tego podatku zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2022 z dnia 17 grudnia 2021 r. (Dz.U. z 2022 r. poz. 270),
2) wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych, o którym mowa w ustawie 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym os osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, z późn. zm), w kwocie odpowiadającej kwocie wpływów z podatku  
dochodowego od osób prawnych przewyższającej kwotę dochodów budżetu państwa z tego podatku zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2022, o której mowa w pkt 1, które bez zmian dokonanych niniejszą ustawą stanowiłyby dochody budżetu państwa,
3) wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w ustawie 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym os osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm), w kwocie odpowiadającej kwocie wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych przewyższającej kwotę dochodów budżetu państwa z tego podatku zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2022, o której mowa w pkt 1, które bez zmian dokonanych niniejszą ustawą stanowiłyby dochody budżetu państwa
- do kwoty niezbędnej na realizację zadań, o których mowa w art. 3;
4) odsetki od wolnych środków finansowych przekazanych w zarządzanie ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 78g ustawy o finansach publicznych, o której mowa w art. 1 ust. 1;
5) odsetki od środków Funduszu pozostających na wyodrębnionych rachunkach bankowych, których obowiązek utworzenia wynika z obowiązujących przepisów lub umów, będących w dyspozycji kierownika jednostki organizacyjnej realizującej zadania finansowane ze środków Funduszu;
6) dotacje z budżetu państwa;
7) pożyczki z budżetu państwa;
8) inne przychody.
2. Przychody Funduszu stanowią również:
1) wpływy z podatku od towarów i usług, o którym mowa w ustawie wymienionej w ust. 1 pkt 1, w kwocie odpowiadającej kwocie wpływów z podatku od towarów i usług przewyższającej kwotę dochodów budżetu państwa z tego podatku zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2023,
2) wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych, o którym mowa w ustawie wymienionej w ust. 1 pkt 2, w kwocie odpowiadającej kwocie wpływów z podatku dochodowego od osób prawnych przewyższającej kwotę dochodów budżetu państwa z tego podatku zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2023, które bez zmian dokonanych niniejszą ustawą stanowiłyby dochody budżetu państwa,
3) wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych, o którym mowa w ustawie 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym os osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm), w kwocie odpowiadającej kwocie wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych przewyższającej kwotę dochodów budżetu państwa z tego podatku zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2023, które bez zmian dokonanych niniejszą ustawą stanowiłyby dochody budżetu państwa
4) do wysokości kwoty niezbędnej do pokrycia kosztów Funduszu, o których mowa w art. 7.
3. Wpływy, o których mowa w ust. 1 i 2 minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje niezwłocznie na rachunek Funduszu.
4. Dysponent Funduszu, może zaciągać nieprocentowaną pożyczkę z budżetu państwa, na realizację zadań, o których mowa w art. 3.
Art. 3.1. Środki Funduszu przeznacza się na:
1) zwiększenie w roku 2022 wydatków na wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych, z zastrzeżeniem ust. 3-7;
2) podwyższenie w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. średniego wynagrodzenia nauczycieli, o którym mowa w art. 30 ust. 3 określonej w art. 1 ust. 1 pkt 2, o 14,9 %;
3) zwiększenie wydatków na wynagrodzenia w samorządowych jednostkach budżetowych, z zastrzeżeniem ust. 8-11;
4) pochodne od wynagrodzeń finansowanych ze środków Funduszu;
5) pokrycie kosztów obsługi Funduszu;
6) koszty obsługi wyodrębnionych rachunków bankowych Funduszu;
7) spłatę zaciągniętych pożyczek.
2. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na finansowanie zadań, o których mowa w ust. 1 również w przypadku, gdy ustawa lub przepisy odrębne przewidują finansowanie tego rodzaju zadań z budżetu państwa lub budżetu jednostek samorządu terytorialnego, w tym w formie wpłat, subwencji lub dotacji z budżetu państwa lub z budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
3. Zwiększenia ze środków Funduszu wydatków na wynagrodzenia w państwowej jednostce budżetowej następuje do wysokości kwoty stanowiącej połowę kwoty odpowiadającej wzrostowi o 20% wydatków na wynagrodzenia danej jednostki w roku 2021 pomniejszonej o kwotę, o którą wzrosły zaplanowane w jednostce wydatki na wynagrodzenia w roku 2022 w stosunku do roku 2021.
4. Dla obliczenia kwoty zwiększenia wydatków na wynagrodzenia w przypadku, o którym mowa w ust. 3, w wydatkach na wynagrodzenia w roku 2021 i w roku 2022 nie uwzględnia się środków przeznaczonych na:
1) wynagrodzenia sędziów;
2) wynagrodzenia prokuratorów;
3) wynagrodzenia osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe;
4) dodatkowe wynagrodzenie roczne.
5. Środki z Funduszu przeznaczone na realizację zadań, o których mowa w ust. 1 pkt 1 mogą zostać wykorzystane wyłącznie na podwyższenie od dnia 1 lipca 2022 r. wynagrodzeń pracowników państwowych jednostek budżetowych, w tym żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej - z wyjątkiem pełniących służbę kandydacką - oraz funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego i Służby Celno- Skarbowej.
6. Środki pochodzące z Funduszu nie mogą być przeznaczone na wynagrodzenia sędziów, prokuratorów oraz osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.
7. Podwyższenie wynagrodzeń, o którym mowa w ust. 5 następuje do dnia 31 października 2022 r., z wyrównaniem od dnia 1 lipca 2022 r.
8. Środki z Funduszu na realizację zadania, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, przeznacza się w wysokości stanowiącej połowę kwoty odpowiadającej wzrostowi o 20% wydatków na wynagrodzenia jednostek budżetowych jednostki samorządu terytorialnego w roku 2021 pomniejszonej o kwotę, o którą wzrosły zaplanowane w budżecie jednostki samorządu terytorialnego wydatki na wynagrodzenia w jednostkach budżetowych w roku 2022 w stosunku do roku 2021, z zastrzeżeniem ust. 9-11.
9. Dla obliczenia kwoty zwiększenia wydatków na wynagrodzenia w przypadku, o którym mowa w ust. 8 w wydatkach na wynagrodzenia w roku 2021 i w roku 2022 nie uwzględnia się środków przeznaczonych na:
1) dodatkowe wynagrodzenia roczne;
2) wynagrodzenia nauczycieli;
3) wynagrodzenia pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru oraz powołania.
10. Maksymalna kwota środków Funduszu przeznaczona na realizację zadania, o którym mowa w ust. 1 pkt 3 oraz na pochodne od wynagrodzeń dla samorządowych jednostek budżetowych, nie może być wyższa niż 5 000 min. zł. Jeżeli ogólna kwota zapotrzebowania na środki z Funduszu na realizację zadań, o których mowa w ust. 1 pkt 3 oraz na pochodne od wynagrodzeń dla samorządowych jednostek budżetowych będzie wyższa niż 5 000 min. zł., kwotę środków z Funduszu dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego obniża się proporcjonalnie.
11. Środki pochodzące z Funduszu przeznaczone na zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 3 nie mogą być wykorzystane z przeznaczeniem dla osób, o których mowa w ust. 9 pkt 3.
Art. 4. 1. Wypłata środków z Funduszu jest dokonywana na podstawie planu finansowego Funduszu.
2. Wypłata środków z Funduszu następuje na podstawie wniosków właściwych dysponentów części budżetowych. Wnioski o wypłatę środków z Funduszu dysponenci części budżetowych składają w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy.
3. Wnioski o wypłatę środków Funduszu na zadania, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 składają właściwi wojewodowie, na podstawie wniosków złożonych do nich przez jednostki samorządu terytorialnego.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do wniosków o wypłatę środków z Funduszu na zadanie, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 4 z przeznaczeniem dla samorządowych jednostek budżetowych.
5. Jednostki samorządu terytorialnego mogą składać wnioski o środki z Funduszu do właściwego miejscowo wojewody nie później niż w ciągu 25 dni od dnia wejścia w życie ustawy.
6. Środki Funduszu na realizację zadań, o których mowa w art. 3 ust. 1 przekazuje się na podstawie umów zawartych między dysponentem Funduszu a właściwymi dysponentami części budżetowych.
7. Umowa, o której mowa w ust. 6, określa w szczególności wysokość przekazanych środków, tryb przekazania środków, a także sposób i termin ich rozliczenia i zwrotu niewykorzystanej części, w przypadku środków na zadania, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt. 1, 3 i 4.
8. Przepis ust. 6 i 7 stosuje się odpowiednio do środków z Funduszu przekazywanych przez wojewodów jednostkom samorządu terytorialnego.
9. t. 5. 1. Dysponenci części budżetowych, o których mowa w art. 4 ust. 2 i 3 są obowiązani do posiadania wyodrębnionego rachunku bankowego dla środków Funduszu, prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej otrzymanych środków i dokonywanych z tych środków wydatków.
10. Jednostki samorządu terytorialnego obowiązane są do gromadzenia środków z Funduszu na wydzielonym rachunku dochodów i przeznaczają na wydatki, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 i 4.
Art. 6. 1. Środki Funduszu na realizację zadań, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 - 4, przekazywane są właściwym dysponentom części budżetowych, o których mowa w art. 4 ust. 2 i 3, na wyodrębniony rachunek bankowy i stanowią koszty Funduszu.
11. Środki Funduszu na realizację zadań, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 traktowane są jak subwencja i przekazywane uprawnionym jednostkom analogicznie jak środki części oświatowej subwencji ogólnej, o której mowa w art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1672, 1901 i 1927 oraz z 2022 r. poz. 646 i 655). Przepisu art. 126 ustawy o finansach publicznych, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1, nie stosuje się.
12. Jeżeli środki na rachunku Funduszu są niewystarczające na realizację zadań, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 - 4, minister właściwy do spraw finansów publicznych udziela dysponentowi Funduszu nieoprocentowanej pożyczki na realizację tych zadań.
13. Do pożyczki, o której mowa w ust. 3, ograniczenie określone w zdaniu wstępnym w art. 115 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1, nie ma zastosowania.
14. Do emisji lub wystawiania papierów wartościowych w celu pozyskania środków na udzielenie Funduszowi nieoprocentowanej pożyczki z budżetu państwa przepisy art. 95 ust. 2 ustawy o finansach publicznych, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1, nie mają zastosowania.
15. Rozliczenie środków pochodzących z Funduszu przez dysponentów części budżetowych powinno nastąpić nie później niż do dnia 31 stycznia 2023 r.
16. Rozliczenie środków Funduszu otrzymanych przez jednostki samorządu terytorialnego na zadania, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3 i 4 następuje nie później niż do dnia 20 stycznia 2023 r.
Art. 7. Jeżeli środki zgromadzone na rachunku Funduszu w roku 2022 będą niewystarczające do pokrycia wszystkich kosztów Funduszu, koszty te pokrywa się z przychodów Funduszu, o których mowa w art. 2 ust. 2 lub z dotacji z budżetu państwa w roku 2023.
Art. 8. W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 93a ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
„1. W okresie:
1) w okresie od dnia 1 maja 2022 r. do dnia 30 czerwca 2022 r.
średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. zwiększa się o 4,4%,
2) w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.
średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. zwiększa się o 14,9%.
2. Ilekroć w przepisach ustawy jest mowa o średnim wynagrodzeniu nauczycieli, o którym mowa w art. 30 ust. 3:
1) w okresie od dnia 1 maja 2022 r. do dnia 30 czerwca 2022 r. należy przez to rozumieć średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3, zwiększone o 4,4%,
2) w okresie od dnia 1 lipca 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. należy przez to rozumieć średnie wynagrodzenie nauczycieli ustalone w sposób określony w art. 30 ust. 3, zwiększone o 14,9%.",
2) w art. 93a po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
„2a. Zwiększenie średniego wynagrodzenia nauczycieli, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 następuje ze środków Specjalnego Funduszu Wynagrodzeń, o którym mowa w odrębnych przepisach."
Art. 9. W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685), w art. 2 wprowadza się następujące zmiany:
1) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Podatek od towarów i usług stanowi dochód budżetu państwa, z zastrzeżenie ust. 2a i 2b.",
2) po ust. 2 dodaje się ust. 2a i 2b w brzmieniu:
„2a. W roku 2022 wpływy z podatku od towarów i usług w kwocie przewyższającej kwotę zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2022 z dnia 17 grudnia 2021 r. (Dz. U. z 2022 r., poz. 270) jako dochody z tytułu tego podatku, stanowią przychody Specjalnego Funduszu Wynagrodzeń utworzonego na podstawie odrębnej ustawy, w wysokości określonej przepisami tej ustawy.
2b. W roku 2023 wpływy z podatku od towarów i usług w kwocie przewyższającej kwotę zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2023 jako dochody z tytułu tego podatku, stanowią przychody Specjalnego Funduszu Wynagrodzeń utworzonego na podstawie odrębnej ustawy, w przypadkach i w wysokości określonej przepisami tej ustawy.".
Art. 10. W ustawie z dnia 24 marca 2022 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2022 r. poz. 935) art. 2 otrzymuje brzmienie:
„Art. 2 Podwyższenie wynagrodzeń dla nauczycieli w związku ze zwiększeniem średniego wynagrodzenia nauczycieli, o którym mowa w art. 93a ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, następuje nie później niż:
1) do dnia 30 czerwca 2022 r., z wyrównaniem od dnia 1 maja 2022 r. - w przypadku, o którym mowa w art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 1,
2) do dnia 31 października 2022 r., z wyrównaniem od dnia 1 lipca 2022 r. - w przypadku, o którym mowa w art. 93 a ust. 1 pkt 2 ustawy zmienianej w art. 1.
Przepisu art. 30 ust. 11 ustawy zmienianej w art. 1 nie stosuje się."
Art. 11. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

UZASADNIENIE

Ustawa zakłada utworzenie nowego państwowego funduszu celowego, przeznaczonego na zwiększenie w roku 2022 funduszu wynagrodzeń w państwowych oraz samorządowych jednostkach budżetowych, a także na podwyższenie średniego wynagrodzenia nauczycieli od dnia 1 lipca 2022 r. oraz na pokrycie dodatkowych kosztów z tym związanych (pochodne od wynagrodzeń). Powodem wprowadzenia proponowanego rozwiązania jest olbrzymia inflacja w roku 2022, która spowodowała istotne obniżenie realnego wynagrodzenia pracowników państwowej i samorządowej sfery budżetowej, w tym nauczycieli. Sprawne realizowanie zadań państwa i samorządu terytorialnego, a także realizowanie tych zadań na właściwym wysokim poziomie, wymaga zatrudnienia w administracji państwowej i samorządowej wysoko wykwalifikowanej kadry pracowników i utrzymania tej kadry w administracji.
Utworzenie nowego państwowego funduszu celowego w celu sfinansowania zwiększenia wynagrodzeń w państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych (w tym dla nauczycieli) jest spowodowane tym, że zakładane w projekcie ustawy rozwiązania mają być wprowadzone w życie jeszcze w roku 2022, a zatem w trakcie roku budżetowego. Środki na zwiększenie wynagrodzeń pracowników państwowych jednostek budżetowych oraz na zwiększenie subwencji oświatowej (z przeznaczeniem na dodatkowe zwiększenie wynagrodzeń nauczycieli) w związku z rosnącą inflacją - nie zostały zaplanowane w ustawie budżetowej. Zgodnie natomiast z ustawą o finansach publicznych i ustawą budżetową, wydatki zaplanowane w ustawie budżetowej stanowią nieprzekraczalny limit. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, inicjatywę ustawodawczą w zakresie przygotowania projektu ustawy budżetowej, w tym jej zmiany, ma jedynie Rada Ministrów. Brak jest informacji o podejmowaniu przez Radę Ministrów działań w tym zakresie, z zamiarem sfinansowania dodatkowych wydatków na wynagrodzenia. Niezbędne było zatem znalezienie innego źródła sfinansowania zwiększenia funduszu wynagrodzeń w ww. jednostkach.
Przeznaczenie środków z Funduszu na zwiększenie wynagrodzeń w samorządowych jednostek budżetowych ma na celu wsparcie jednostek samorządu terytorialnego w związku z brakiem odpowiedniego zrekompensowanie utraty dochodów przez te jednostki na skutek zmian w przepisach podatkowych w roku 2022.
Działanie Funduszu będzie miało ograniczony zakres czasowy, z uwagi na zakres zadań Funduszu określonych w ustawie (zwiększenie wydatków na wynagrodzenia w roku 2022).

Proponowane rozwiązania.

Zakłada się, że ze środków Funduszu zostanie sfinansowane zwiększenie w roku 2022 wydatków na wynagrodzenia w państwowych i samorządowych jednostkach budżetowych oraz na podwyższenie średniego wynagrodzenia dla nauczycieli od dnia 1 lipca 2022r.
Zwiększenie wydatków na wynagrodzenia w państwowych jednostkach budżetowych,
W ustawie zakłada się, że środki zgromadzone na rachunku Funduszu zostaną przeznaczone na zwiększenie od dnia 1 lipca 2022 r. wynagrodzeń pracowników państwowych jednostek budżetowych, w tym żołnierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej - z wyjątkiem pełniących służbę kandydacką - oraz funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego i Służby Celno-Skarbowej. Proponowane rozwiązania nie dotyczą osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz sędziów i prokuratorów, których wzrost wynagrodzeń regulowany jest w szczególny, odrębny od pozostałych osób zatrudnionych w państwowej sferze budżetowej. W ustawie przewiduje się zwiększenie wydatków na wynagrodzenia państwowych jednostek budżetowych o połowę kwoty odpowiadającej wzrostowi o 20% wydatków na wynagrodzenia danej jednostki w roku 2021 pomniejszonej o kwotę, o którą wzrosły zaplanowane w jednostce wydatki na wynagrodzenia w roku 2022 w stosunku do roku 2021. Założeniem ustawy jest zwiększenie w stosunku do roku 2021 wydatków na wynagrodzenie w sumie (łącznie ze wzrostem tych wydatków ujętych już w ustawie budżetowej) o 20%.
Ustawa zakłada podniesienie wynagrodzeń od 1 lipca 2022 r., a zatem zwiększenie wydatków na wynagrodzenia dotyczy okresu półrocznego. Przy obliczaniu kwoty zwiększającej wydatki na wynagrodzenia jednostki nie uwzględnia się środków przeznaczonych na dodatkowe wynagrodzenia roczne oraz wynagrodzenia osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, sędziów i prokuratorów. Zgodnie z zaproponowanymi w ustawie rozwiązaniami, środki pochodzące z Funduszu skierowane do państwowych jednostek budżetowych, mogą być przeznaczone wyłącznie na podniesienie wynagrodzeń pracowników państwowych jednostek budżetowych (z wyłączeniem osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe oraz sędziów i prokuratorów). Oznacza to, że ustawa na rok 2023 musi uwzględnić skutki tej podwyżki w skutkach przechodzących na rok 2023.
Zakłada się również, że ze środków Funduszu zostaną sfinansowane pochodne od zwiększonych wynagrodzeń w roku 2022.

Zwiększenie wydatków na wynagrodzenia w samorządowych jednostkach budżetowych.
W ustawie zakłada się również przeznaczenie środków Funduszu na zwiększenie w roku 2022 wydatków na wynagrodzenia w samorządowych jednostkach budżetowych. Kwoty na ten cel obliczane będą łącznie dla jednostki samorządu terytorialnego i stanowić będą połowę kwoty odpowiadającej wzrostowi o 20% wydatków na wynagrodzenia jednostek budżetowych w danej jednostce samorządu terytorialnego w roku 2021 pomniejszonej o kwotę, o którą wzrosły zaplanowane w budżecie jednostki samorządu terytorialnego wydatki na wynagrodzenia w jednostkach budżetowych w roku 2022 w stosunku do roku 2021. Przy obliczaniu wydatków na wynagrodzenia nie uwzględnia się dodatkowych wynagrodzeń rocznych, wynagrodzeń nauczycieli oraz wynagrodzeń pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru oraz powołania.
W odniesieniu do środków Funduszu przeznaczonych na wzrost wydatków na wynagrodzenia w samorządowych jednostkach budżetowych, ustawa nie określa czy środki te mogą być wykorzystane na podniesienie wynagrodzeń pracowników tych jednostek czy na jednorazową wypłatę np. w postaci nagród. Decyzja w tym zakresie należy do jednostek samorządu, co oznacza, że powinna ona uwzględniać ew. zabezpieczenie w budżecie tych jednostek skutków przechodzących podwyżek w roku 2023 (w przypadku podniesienia wynagrodzeń). Odrębną kwestią jest konieczność nowego zdefiniowania źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego.
Środki z Funduszu nie mogą być przeznaczone dla osób zatrudnionych na podstawie wyboru oraz powołania.
Zakłada się również sfinansowanie pochodnych od wynagrodzeń w odniesieniu do tej grupy.

Zwiększenie średnich wynagrodzeń nauczycieli
W ustawie zakłada się sfinansowanie środkami Funduszu podwyższenia od dnia 1 lipca 2020 r średniego wynagrodzenia rocznego nauczycieli o 14,9 %. W ustawie zakłada się dokonanie stosownych zmian w ustawie Karta Nauczyciela w celu podniesienia średnich wynagrodzeń nauczycieli o 14,9 % od lipca 2022 r. w związku z tym niezbędne było dokonanie stosownych zmian również w ustawie z dnia 24 marca 2022 r. o zmianie ustawy Karta Nauczyciela, którą wprowadzono m.in. podwyżki średniego wynagrodzenia nauczycieli o 4,4%. Uwzględniając wzrost tych wynagrodzeń o 4,4 % od dnia 1 maja 2022 r. wzrost średnich wynagrodzeń nauczycieli wyniósłby 20% w roku 2022. Oznacza to, że ustawa budżetowa na rok 2023 w planowanej kwocie subwencji oświatowej powinna uwzględniać wprowadzoną podwyżkę wynagrodzeń nauczycieli od dnia 1 lipca 2023 r.

Źródła przychodów Funduszu

Ustawa zakłada sfinansowanie zadań Funduszu z tzw. „nadwyżki inflacyjnej dochodów podatkowych w roku 2022", tj. ze środków pochodzących z wpływów z VAT, CU i PIT w roku 2022 ponad kwotę zaplanowaną w ustawie budżetowej na rok 2022. Ponieważ wpływy z tytułu tych podatków zostały zaplanowane w ustawie budżetowej przy założeniu wskaźnika inflacji kilkukrotnie niższego od faktycznego wskaźnika inflacji w roku 2022 - istnieją uzasadnione podstawy do przyjęcia, że uzyskane wpływy z tytułu tych podatków będą znacznie wyższe - pomimo obniżek stawek VAT na niektóre towary. Potwierdzają to dane dotyczące wpływów podatkowych za poszczególne miesiące roku 2022. W przypadku środków pochodzących z dodatkowych wpływów z podatków dochodowych, środki Funduszu zasilają wyłącznie środki, które bez zmian dokonanych niniejszą ustawą stanowiłyby dochody budżetu państwa.
W przypadku braku wystarczających środków na rachunku Funduszu do sfinansowania jego zadań, wydatki na cele Funduszu dotyczące zwiększenia wydatków na wynagrodzenia, zostaną zrealizowane ze środków pochodzących z nieoprocentowanej pożyczki z budżetu państwa.
Pożyczka zostanie spłacona ze środków pochodzących z dodatkowych wpływów podatkowych w roku 2022 lub z dodatkowych wpływów podatkowych w roku 2023 w stosunku do dochodów zaplanowanych ustawy budżetowej na 2023 r., albo z dotacji z budżetu państwa.
Szacowane skutki związane z wejściem w życie ustawy to ok. 20 000 min. zł.
Wejście w życie projektu ustawy nie będzie miało wpływu na mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców.
Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.