Poniżej stanowisko RKSAS NSZZ "S" w sprawie akceptacji porozumienia z 14 września 2022 i rezygnacji związków zawodowych z akcji protestacyjnych w związku z planowanym ujęciem w budżecie państwa programu modernizacji KAS w latach 2023-2025.

Pan Bartosz Zbaraszczuk

Szef Krajowej Administracji Skarbowej

Warszawa

 

            Szanowny Panie!

W odpowiedzi na pocztę elektroniczną w sprawie akceptacji porozumienia z 14 września 2022 i rezygnacji związków zawodowych z akcji protestacyjnych w związku z planowanym ujęciem w budżecie państwa programu modernizacji KAS w latach 2023-2025 uprzejmie informujemy, że nie widzimy możliwości podpisania porozumienia w zaproponowanym brzmieniu i z proponowanymi kwotami rekompensaty utraconych podwyżek płac z programu modernizacji KAS w latach 2020-2022.

Szczegółowe uzasadnienie zawarliśmy w piśmie SK/86/2022 (na które zresztą do tej pory nie otrzymaliśmy pisemnej odpowiedzi), przy czym – jak już wiemy – zdecydowana większość naszych istotnych postulatów została przez Pana odrzucona.

Korespondencję w sprawie prosimy prowadzić drogą elektroniczną z powołaniem się na numer niniejszego pisma.

  

                                                           Z wyrazami szacunku

 

 

Do wiadomości:

• Pani Magdalena Rzeczkowska, Minister Finansów,
• Pan Mateusz Morawiecki, Prezes Rady Ministrów,
• Pan Bartosz Mickiewicz, Przewodniczący Sekretariatu Służb Publicznych NSZZ „Solidarność”.

 

---

 

SK/86/2022                                                    Radom, 2022-09-12

 

Minister Finansów

Warszawa

 

           

W związku z przedstawionym 6 września 2022 projektem porozumienia w sprawie modernizacji KAS na lata 2023-2025 (dalej – „porozumienie”) oraz rekompensatą utraconych podwyżek z modernizacji KAS w latach 2020-2022, uprzejmie informujemy, co następuje.

 

            Propozycja zawarcia porozumienia w przedstawionym brzmieniu i istniejących okolicznościach jest nie do przyjęcia.

 

1. W projekcie budżetu państwa na 2023 rok brak środków na modernizację KAS w latach 2023-2025, stąd porozumienie dotyczy sprawy na razie nieistniejącej nawet w planach budżetowych. Tym samym można pracować nad kształtem porozumienia, ale oczekiwanie, że zostanie ono przez NSZZ „S” podpisane jest nieuprawnione.
2. Brak pisemnej odpowiedzi na wielokrotne nasze wnioski dotyczące przekazania pisemnego uzasadnienia i szczegółów projektu modernizacji KAS w latach 2023-2025 (pisma: SK/63/2022 z 28 lipca 2022, SK/65/2022 oraz SK/66/2022 z 6 sierpnia 2022, SK/82/2022 z 1 września 2022 oraz wnioski ustne), jest niepoważny i świadczy o lekceważeniu partnerów społecznych. Brak danych uniemożliwia – co oczywiste – szczegółową analizę propozycji i podpisanie jej oznaczałoby zgodę na wiele działań i czynników niewiadomych i być może niekorzystnych dla pracowników/funkcjonariuszy.
3. Nie ma żadnych przesłanek do pośpiechu w zakresie podpisania porozumienia, gdyż - jeżeli nawet pojawią się jakieś środki na modernizację KAS w projekcie budżetu państwa - nastąpi to dopiero za kilka miesięcy (a i tak ewentualne wypłaty nastąpić będą mogły dopiero po uchwaleniu ustawy budżetowej na 2023 rok i podjęciu stosownej uchwały przez Radę Ministrów sprawie modernizacji KAS na lata 2023-2025).
4. Niezbędną częścią porozumienia przed jego podpisaniem powinny być uzgodnione zasady podziału środków na podwyżki oraz inne przewidywane wydatki płacowe – a porozumienie zawiera wyłącznie uśrednione kwoty brutto, które będą dzielone według nieuzgodnionych i nieznanych zasad oraz niejasną klauzulę, że „kierunkowe zasady podziału (…) ustalone zostaną odrębnie” (nie wiadomo przez kogo i w jakim trybie…). Zapis § 1 ust. 3 powinien zostać wykreślony, a w porozumieniu powinny być zamieszczone zasady podziału, uprzednio uzgodnione z partnerami społecznymi (Ministerstwo Finansów powinno przedstawić szczegółowe dane niezbędne do oceny zasadności podziału środków na przykład na tzw. dodatki stołeczne - jest to istotne zwłaszcza dlatego, że dodatki te obciążają de facto innych pracowników/funkcjonariuszy, a w niektórych jednostkach organizacyjnych poza Warszawą także występują problemy z naborami przy wcale nie mniejszym obciążeniu pracą - takich danych nie otrzymaliśmy, mimo, że wnosimy o nie od kilku miesięcy).
5. W porozumieniu należy wprost zawrzeć klauzulę, że w przypadku braku realizacji porozumienia lub odstępstw od zasad określonych w porozumieniu, przestaje ono obowiązywać. Proponowana rekompensata utraconych podwyżek w KAS w latach 2020-2021 (wynikających z uchwały modernizacji KAS w latach 2020-2022) jest jedynie częściowa i niewystarczająca, gdyż nie tylko nie rekompensuje w pełni utraconych kwot głównych, ale także spadku realnej wartości podwyżek wynikającego z bardzo wysokiej inflacji. Tym samym zapis projektu porozumienia zawarty w § 2 ust. 2 („Podwyżki z Programu, o którym mowa w § 1 pkt 1 niniejszego Porozumienia, wyczerpują wszelkie roszczenia, co do realizacji podwyżek z Uchwały nr 44/2019 z dnia 28 maja 2019 r.”) jest niezasadny i powinien być wykreślony, gdyż odstąpienie od roszczeń może dotyczyć ewentualnie jedynie kwoty proponowanej rekompensaty (200 złotych przeciętnie brutto na etat) - a w żadnym razie pozostałej utraconej części środków.
6. Aby zagwarantować w pełni zwrot utraconych płac z racji niewykonania uchwały modernizacji KAS w latach 2020-2022, niezależnie od wzrostu płac wynikających z modernizacji KAS w latach 2023-2025, należałoby zagwarantować podwyżki w wysokości co najmniej 594 złote brutto przeciętnie miesięcznie (wyliczenie dla korpusu służby cywilnej, dla pozostałych grup beneficjentów odpowiednio mniej). Podana kwota rekompensaty nie uwaględnia inflacji, jest więc propozycją kompromisową.
7. Jak wspomniano, kwota zaproponowanej rekompensaty utraconych podwyżek z modernizacji KAS za lata 2020-2022 jest niewystarczająca i wnosimy o jej podniesienie. Od 1 stycznia 2023 rekompensata – według naszych obliczeń uwzględniających takie czynniki, jak okres, za jaki nie otrzymaliśmy podwyżek oraz kwoty obniżek - winna wynieść co najmniej 594 zł, a więc propozycja Szefa KAS (propozycja) oznacza realną podwyżkę od 1 stycznia 2023 w wysokości co najwyżej 165,60 zł (dla funkcjonariuszy odpowiednio mniej).

Przypominamy jednocześnie, że pracownicy ZUS otrzymali od 1 stycznia 2022 podwyżki w wysokości 900 złotych, a w połowie br. pracownicy urzędów wojewódzkich dodatkowo po ok. 500 złotych brutto - tym samym propozycja Ministerstwa Finansów dla pracowników i funkcjonariuszy KAS nie jest (wbrew twierdzeniom Szefa KAS) satysfakcjonująca. Należy też wziąć pod uwagę to, że zaproponowane kwoty to jedynie projekt wypłat (które mogą nastąpić nawet dopiero w połowie przyszłego roku), proponowane kwoty podwyżek mogą zostać - jak kiedyś – zmniejszone (a nawet zabrane), a rekompensata utraconych korzyści z poprzedniej uchwały modernizacyjnej jest nie więcej, niż symboliczna. Nie należy też zapominać, że Minister Finansów zabrał w 2020 roku z oszczędności funduszu płac z IAS, MF i KIS łącznie 198.808.000 złotych (na przykład w IAS Warszawa przeciętnie na członka korpusu służby cywilnej 5.862 złotych) – a wyliczona przez nas kwota modernizacji nie uwzględnia tych oczywistych i wymiernych strat dla pracowników i funkcjonariuszy.

1. Porozumienie powinno zawierać rzetelną i szczegółową informację, jaka część podwyżek to program modernizacji KAS w latach 2023-2025, a jaka część to rekompensata utraconych podwyżek od 1 stycznia 2020.
2. W porozumieniu należy zawrzeć klauzulę, że 70% średniej łącznej podwyżki wynikającej z porozumienia włączone zostanie automatycznie do płacy zasadniczej pracowników/funkcjonariuszy. Pamiętajmy, że rekompensata utraconej wartości płac, wynikającej z inflacji oraz zabranych wcześniej kwot (nie tylko z modernizacji KAS, ale także 3% funduszu nagród oraz oszczędności funduszu płac) była tylko częściowa i nierówna dla wszystkich (procentowo najwięcej zyskali najmniej zarabiający).
3. W § 1 projektu porozumienia powinno być jasno określone, że Szef KAS zobowiązuje się w ściśle określonym terminie (proponujemy maksymalnie dwa tygodnie od daty podpisania porozumienia) do uruchomienia programu.
4. Sformułowany w § 3 ust. 1 projektu porozumienia całkowity zakaz organizowania akcji protestacyjnych i niezgłaszania innych postulatów i roszczeń w czasie realizacji porozumienia to odebranie/zawieszenie uprawnień związków zawodowych. O ile można zrozumieć uzgodnienie takiej deklaracji ze strony związków zawodowych w zakresie zawartego porozumienia i programu modernizacji KAS, to całkowity zakaż organizowania protestów i zgłaszania innych postulatów nie wchodzi w grę.
5. Nie jest do zaakceptowania zapis § 3 ust. 3 projektu („W przypadku istotnej zmiany okoliczności, które stanowiły podstawę opracowania założeń do Programu Szef KAS podejmie działania zmierzające do zmiany Programu.”, gdyż daje de facto Szefowi KAS możliwość wycofania się z ustaleń porozumienia i założeń programu modernizacji w dowolnej chwili, (co oznacza stwierdzenie "istotna zmiana okoliczności” i kto będzie decydował o tym, czy okoliczności będące podstawą do zmiany programu modernizacji KAS, są w istocie „istotne”?). Zmiany programu mogą być dokonywane wyłącznie na korzyść pracowników/funkcjonariuszy (np. podniesienie wysokości podwyżek) i to wyłącznie po zaakceptowaniu tych zmian przez związki zawodowe będące stroną porozumienia.
6. Wobec braku środków na modernizację KAS w projekcie budżetu państwa z 30 sierpnia 2022, nie do zaakceptowania jest termin wejścia w życie porozumienia, określony w § 4 ust. 2 projektu („Porozumienie wchodzi w życie z dniem podpisania”). Porozumienie – o ile zostanie podpisane - powinno zawierać wyraźne wskazanie, że wchodzi w życie z chwilą uchwalenia ustawy budżetowej zawierającej środki finansowe na podwyżki wynikające z porozumienia.
7. W porozumieniu musi być zawarta klauzula, że ewentualne podniesienie lub obniżenie wysokości podwyżek płac wynikających z innych tytułów, niż modernizacja KAS, nie może być podstawą do obniżki kwot podwyżek z programu modernizacji KAS w latach 2023-2025.
8. Za niestosowne (niedopuszczalne) uznajemy stanowisko Szefa KAS przedstawione na spotkaniu 6 września br., zgodnie z którym albo strona społeczna zaakceptuje kwoty podwyżek przedstawione przez Szefa KAS, albo nie będzie żadnej rekompensaty utraconych podwyżek z programu modernizacji KAS w latach 2020-2022. Jest to oczywisty szantaż, czego czynić wysoki urzędnik państwowy nie powinien.

Naszym zdaniem, niezależnie od tego, czy porozumienie zostanie podpisane przez wszystkie organizacje związkowe czy też tylko przez niektóre – rekompensata utraconych podwyżek powinna być faktem (skoro wskazano na wielką troskę Ministra Finansów o pracowników i funkcjonariuszy, nie powinno być żadnych przeszkód, aby taką rekompensatę przyznać – zwłaszcza, że nie obciąża ona dodatkowo budżetu państwa, gdyż podniesienie wysokości podwyżek finansowane jest/może być z modernizacji KAS…).

 

(-) Tomasz Ludwiński